Znacznie zwolniła jest perspektywy było to analizę jej kulturowej atmosfery dla własnych korzeni. Prace realizowano za zgodą Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, ówczesnego Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytkówiałymstoku, wójta gminy Narewka oraz zgodnieytycznymi Komisji Rabinicznej ds. Cmentarzy. Za restaurację cmentarza żydowskiegoarewce kpt Artur Cyruk nagrodzony został dyplomem Ambasady Izraela011 roku odkryteundamentach rozbieranego budynku macewy zabezpieczonoastępnie przewieziono teren cmentarza. Wpisany do rejestru zabytków województwa podlaskiego pod nr rej9, pod nr: 780 decyzjąniaAREWKA, gm. Narewka pow. Hajnówka, Cmentarz miejsce masowych straceń, położony okm zachód od Narewki, koło Zabłotoczyznyąsiedztwie bocznicy kolejowej. Teren uporządkowany, ogrodzony. Miejsce straceń pomnik958rapisemMOGIŁA ZBIOROWA/ 500 OSÓB LUDNOŚCI ŻYDOWSKIEJ ZAMORDOWANEJ PRZEZ OKUPANTA HITLEROWSKIEGONIUIII 1941ZEŚĆ ICH PAMIĘCIniuierpnia 1941 roku hitlerowcy spędzili ludność żydowską Narewki plac przy remizie straży pożarnej. Kobietyzieci do lat ośmiu zamknięte zostałyemizie, skąd następnie wywieziono je do Kobryniarużan. Mężczyznhłopcówym 282 wysiedlonycharewki, zaprowadzono do lasu koło wsi Zabłotowszczyznaam miejscu przeznaczonym do grzebania padłych zwierząt, grupami rozstrzelano. NIEMIRÓW, gm. Mielnik, pow. Siemiatycze, ul. CmentarnaVIIIdewastowany, układ nieczytelny, brak nagrobków NOWOGRÓD, gm. Nowogród pow. Łomża, ul.Poległych, powierzchniaa, zniszczonyzasie II wojny światowej, zachowane ślady mogił. Po wojnie macewy wykorzystywane były jako materiał budowlany. terenie cmentarza funkcjonowało pastwisko007r. 18 macew odzyskanoundamentów spalonego domustawiono obok jedynej zachowanej Kilka macew znajduje siękansenie Kurpiowskim im. Adama Chętnikaowogrodzie gm. Dobrzyniewo Duże, właściwa lokalizacja KOLONIA FASTY, las pomiędzy Choroszcząolonią Fastyobliżu wsi Dzikie, miejsce masowych straceń. Od sierpnia 1941 roku do 1944 rokuesie kolonii Fasty gestapowcy rozstrzelaliasowych egzekucjach 4000 osób Polaków, Białorusinówydów, przywożonychiałegostokunnych miejscowości. Wśród rozstrzelanych kilkaset osóbakładu dla Umysłowo Chorychhoroszczy. Zwłoki hitlerowcy zakopaliiejscu kaźni5 masowych grobachzerwcu 1944 rokuamach akcji zacierania śladów Kommando 1005 wydobyło zwłokipaliło je969 roku odsłonięto pomnikatach 70-tych XXw. miejsce rocznicowych uroczystości. NOWY DWÓR, pow. Sokólski gm. Nowy Dwór, założonyIX wzniesieniu, pomiędzy cmentarzami katolickimrawosławnym, zdewastowany, brak nagrobkówladów cmentarza. Jak pisze Eugeniusz Żuk autor Zarysu dziejów Nowego Dworuersji998ylkoejścia cmentarz mogłem dostrzec resztki cementowo- ceglanej bramy. Są to tylko fundamenty ongisiejszej bramy głównejogu tego trójkąta visis fundamentów bramy głównej rośnie oketrowa samotna grusza, która nigdy nie owocuje, mimo, że według relacji kilku mieszkańcówworu chyba 100 lat. Dlaczego nie owocuje? Czy dlatego, że wzgórku? Dlaczego więc nie wysycha? Żyje jest zielona, choć wg relacji kilku mieszkańcówworu nie rośnie NUR, gm. Ciechanowiec, pow. Wys. Maz XIXie istnieje, zniszczonykresie wojnyo wojnie. Jedyny zachowany materialny ślad fragment cmentarnego muru. ORLA, gm. Orla pow. Bielsk Podlaski, XVIIkan. części miejscowościbiegu ul. Armii Czerwonejl. Żwirkiigury. Od wsch. ul. Partyzantów. Układ zatarty, brak nagrobkówladów cmentarza. Zniszczony przez Niemców941r nagrobki wykorzystane do budowy ulicróg. tereniementarza zagrody, hydrofornia, remiza strażacka. ORLA, gm. Orla pow. Bielsk Podlaski. Nowy cmentarzIXrzy drodze do Szczytówa porośnięty trawą, nieogrodzony, niewielkim wyniesieniu obok pól uprawnych, zachowało się 20 nagrobków. jego terenie widoczne są ślady penetracjiżyciem wykrywacza metali000r. próby uporządkowania terenu cmentarzaorozumienniuundacją Wiecznej Pamięci podejmowałichał Mincewiczazeta Współczesnanr 176 PNIEWO, gm. Łomża, pow. łomżyński, Cmentarz mogiła zbiorowakresu II wojny światowej. planie prostokąta, ogrodzonyentralnej części pomnikrewnianym krzyżemobliżu wsi hitlerowcy dokonali942r. egzekucji kilkuset osóbym 300 Żydów przywiezionych ze wsi Rutki cmentarzu spoczywa także 12 członków Armii Krajowej. Cmentarz mogiła zbiorowa, wpisany został do rejestru zabytków pod nr rej44 decyzjąniaOBIKRY, gm. Ciechanowiec, pow. Wys. Maz miejsce pamięci- mogiła zbiorowa ludności Żydowskiej zamordowanej942robliżu Pobikr przy drodze do wsi Malec. planie prostokąta. Napis płycie memoratywnej spoczywa około 100 Żydówiechanowca zamordowanychraz około 80 osób zabitychzasie próby przekroczenia granicy Generalnej Guberni. Cmentarz mogiła zbiorowa ludności cywilnej wpisany został do rejestru zabytków pod nr rej28 decyzjąniaRZEROŚL, gm. Przerośl, pow. Suwałki, 1736ra zniszczonyzasie II wojny światowejo wojnie, zły, bez opieki, własność prywatna, zachowane fragmentarycznie nagrobki. Wpisany do rejestru zabytków pod nr rej. 675 decyzjąniaUŃSK, gm. Puńsk pow. Sejny, Położpny wzgórzu, przy drodze, do wsi Romaniuki, pocz. XVIII zachowania zły, zarośnięty roślinnością, zachowanych kilkanaście fragmentów macew, oraz fragmenty ogrodzenia RADZIŁÓW, gm. Radziłów pow. Grajewo, całkowicie zatarty, brak śladów mogiłipca 1941r. doszło do mordu miejscowej społeczności żydowskiej. Zginęło 800 osóbzego 500 spalono żywcem. Dokładnej liczby ofiar nie da się oszacować. Mogło zginąć do 1000 osób. Relacjaych tragicznych wydarzeńnamiętnikuęzyku jdysz spisanymalestynieatach 1946. Napis pomnikuIERPNIU 1941ASZYŚCI ZAMORDOWALI 800 OSÓB NARODOWOŚCI /ŻYDWSKIEJYCH 500 OSÓB SPALILI/ ŻYWCEMTODOLE /CZEŚĆ ICH PAMIĘCINFORMACJIZIAŁALNOŚCI INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ KOMISJI ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMUkresietycznia 20081 grudnia 2008arszawa 2009. Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Zbrodnie nazistowskie5/Zn śledztwoprawie zamordowania przez kilkunastu obywateli polskichniachipca 1941 Radziłowie, województwo podlaskie, od 100 do 1000 osób narodowości żydowskiej. Zebrany materiał dowodowy niniejszego postępowania przygotowawczego wykazał, iżniuipca 1941 godzinach rannych do Radziłowa przyjechali Niemcy, którzy mieli przedstawicielom miasteczka wydać rozkaz oczyszczenia miejscowościydów, nakazując mieszkańcom Radziłowa rozprawienie sięydami. Grupa składająca sięo najmniej kilkunastu mieszkańców Radziłowa zgromadziła Żydów rynkuastępnie zagnała do pustej stodoły, którą po oblaniu benzyną podpaliła. Osoby uciekającegnia zabijano przy użyciu broni palnej lub przemocą wrzucano do środka. Broń palnaostaci radzieckich karabinów, została sprawcom wręczona przez Niemców. Liczby ofiar nie można dokładnie ustalić, alerzybliżeniu szacuje się, że podczas tych zdarzeń pozbawiono życia od 100 do 1000 osób. Inspiracją tych działań było postępowanie żołnierzy niemieckich wobec Żydów bezpośrednio po wkroczeniu do Radziłowa. Nie można też pominąć nastrojów panujących wśród części ludności, wyrażających nieprzychylny, czy wręcz wrogi stosunek do Żydówwagi kolaborację części ludności żydowskiejkresie wcześniejszymkupantem radzieckimgromadzonym materiale aktowym występują nazwiska sprawców obywateli polskich uczestniczącychbrodniadziłowie, przy czym ustaleni sprawcy tej zbrodni już nie żyją. Zaznaczyć należy, iż nie zgromadzono dowodów pozwalających przedstawienie zarzutów udziałubrodni żyjącemu sprawcy. podstawie analizy materiałów